Diabetes & slaap: zo zorg je voor rustige nachten

Goed slapen is nodig om gezond te blijven. In je slaap herstelt je lichaam zich, vermindert de stress in je lijf en doe je nieuwe energie op. Als je lekker slaapt word je uitgerust wakker: je voel je fit en je bent scherp en alert. Ook voor kinderen is een goede nachtrust heel belangrijk om te kunnen groeien en zich te kunnen ontwikkelen. We zijn dus allemaal gebaat bij rustige nachten!
 

Waarom slaap belangrijk is

Als je diabetes hebt, is het extra belangrijk dat je voldoende slaapt. Een goede nachtrust zorgt er namelijk voor dat je ’s ochtends met een mooie glucosewaarde wakker wordt. Daardoor is het de rest van de dag makkelijker om die waarde goed te houden. Bovendien heb je meer energie als je opstaat met een goede waarde. Als je lekker hebt geslapen, sta je dus al met 1-0 voor.

Goed slapen gaat beter als de bloedglucose (redelijk) stabiel is. Zijn er overdag veel pieken en dalen, dan is de kans op een slechte nachtrust groter. En bij hoge glucosewaardes in de nacht is de kwaliteit van de slaap ook minder. Dat merk je de dag erna: je lichaam is dan tijdelijk minder gevoelig voor insuline. Daardoor is het lastiger om de bloedglucose op peil te houden.
 

4 factoren die zorgen voor slaaptekort 

• Nachtelijke hypo’s zorgen vaak voor gebroken nachten. Zo’n lage bloedglucose kan komen doordat je meer insuline hebt gegeven dan nodig was voor de maaltijd. Ook een sporttraining in de late middag of avond kan ‘s nachts nog voor lage waardes zorgen. Bij een hypo in de nacht kun je je kind wat snelwerkende koolhydraten geven (bijvoorbeeld ranja of dextro). Meestal stijgt de bloedglucose daardoor snel weer. 
  
  Na een nachtelijke hypo kan je kind de volgende dag last hebben van vermoeidheid en hoofdpijn. Ook bestaat de kans dat je kind opstaat met een hoge waarde als reactie van het lichaam op de hypo. Niet alle kinderen worden overigens wakker van een hypo, ze kunnen er gewoon doorheen slapen. Maar van het sensoralarm worden ouders vaak wél wakker… 
   
• Ook nachtelijke hypers maken het moeilijker om door te slapen. Van een hyper krijg je dorst en moet je plassen. Jonge kinderen zullen dus vaker om hun ouders roepen. Oudere kinderen gaan zelf uit bed en doen het licht aan om naar het toilet te gaan. De ouders worden daar vaak ook wakker van.
   
• Wakker worden van de piepjes van het sensoralarm: voor veel ouders en kinderen is dat de boosdoener bij slecht slapen. Maar die alarmen zijn er niet voor niets: ze waarschuwen dat de bloedglucose te hoog of te laag dreigt te raken. Je kunt dan op tijd maatregelen nemen om een hypo of hyper te voorkomen. De insulinepomp kan ook een alarm geven wanneer er een storing of verstopping is of wanneer de batterij vervangen moet worden bijvoorbeeld. 
   
• Tenslotte kun je ook wakker liggen omdat je aan het piekeren blijft. Of je bent bezorgd en gaat regelmatig je bed uit om te checken of het wel goed gaat met je kind. Het kan ook zijn dat je kind zelf slechter slaapt omdat het boos, verdrietig of angstig is over de diabetes.

Rustiger slapen dankzij hybrid closed loop

Hybrid Closed Loop systemen zorgen vaak voor een stabielere bloedglucose in de nacht. Het systeem bestaat uit een insulinepomp, een glucosesensor en een algoritme. De sensor meet voortdurend de bloedglucose, een algoritme berekent hoeveel insuline er nodig is en geeft dat automatisch door aan de pomp. Je hoeft dus ’s nachts niet meer wakker te worden om te meten, te eten of te corrigeren. Daardoor slaapt je kind rustiger en jij zelf ook. 
 

Een hypo in de nacht voorkomen

Heeft je kind een pomp zonder hybrid closed loop en heeft hij vaak last van nachtelijke hypo’s? Dan loont het de moeite om uit te zoeken of je die kunt voorkomen. Met een sensor kun je zien hoe het verloop van de bloedglucose tijdens de nacht is. Zie je steeds rond hetzelfde tijdstip een daling? Dan kan een aanpassing in de pompinstellingen misschien helpen. Komen de hypo’s met name voor na een dag waarop je kind gesport heeft? Probeer dan eens of het helpt als je kind een boterham of banaan eet voor hij gaat slapen. Het kan ook een optie zijn om de verlaagde basaalstand van de pomp (sportstand) wat langer door te laten lopen. 
 

Ben jij (of is je kind) bang voor hypo’s? Zorg dan dat je kind met een iets hogere waarde gaat slapen. Een ‘acht voor de nacht’ hoeft niet per se, maar kan je wel rust geven.
 

Zo zorg je voor rustige nachten

• Zorg voor een rustig bedtijdritueel, zowel voor jezelf als voor je kind. Ga zoveel mogelijk op dezelfde tijd naar bed. Kijk twee uur voor het slapen niet meer op een tablet of telefoon vanwege de extra prikkels én het blauwe licht.
• Zorg dat de snelle suikers (ranja, dextro) vlak bij het bed van je kind staan, zodat je er niet midden in de nacht nog naar op zoek hoeft.
• Laat je kind niet snacken vlak voor het slapen, want dat vergroot de kans op een hyper in de nacht.
• Overdag lekker bewegen helpt om ’s nachts beter te slapen.
• Check voor het slapengaan of er niet (bijna) een batterij, reservoir of infuusset vervangen moet worden. Dat scheelt weer een nachtelijk alarm. Kijk ook of de bloedglucose niet (snel) aan het dalen is.
• Overleg met je behandelteam welke alarmen er eventueel uitgezet kunnen worden. Als je minder piepjes hoort, blijf je alerter. 
• Ben je toch wakker geworden? Ademhalingsoefeningen kunnen helpen om te ontspannen en voorkomen dat je gaat liggen piekeren. Zo val je makkelijker opnieuw in slaap.