Heb je vandaag al naar je voeten gekeken?

Diabetes beschadigt op den duur de bloedvaatjes en zenuwen. Vooral de voeten kunnen daar last van krijgen. Het gevoel in de voeten vermindert en daardoor merk je minder snel dat je een wondje hebt. Zo’n wondje kan gaan ontsteken en wordt dan ‘ulcus’ genoemd. Genezing kan soms lang duren.
 

Door dat verminderde gevoel ga je soms ook anders lopen. Er kunnen dan standsafwijkingen in de voet ontstaan, maar ook drukplekken waar zich eelt vormt. Al deze voetafwijkingen worden ‘diabetische voet’ genoemd. Naar schatting een kwart van alle mensen met diabetes krijgt ook voetproblemen.

Voetinspectie: 3x per week

Het is belangrijk om eventuele wondjes of afwijkingen op tijd op te sporen. Want hoe langer een wondje bestaat, hoe langer het duurt voor het weer geneest. Daarom is het goed om vaak zelf je voeten te inspecteren. Bekijk de bovenkant, de zijkant, tussen de tenen én de onderkant. Kun je het moeilijk zien? Pak er dan een spiegel bij of vraag iemand anders om je voeten te checken.

Een voetinspectie kun je het best 3x per week doen. Dan is het makkelijker om veranderingen op te merken en ben je er altijd op tijd bij.

Hier let je op

Bij een voetinspectie kijk je naar alles wat opvalt of wat anders is dan normaal. Let bijvoorbeeld op:

• rode verkleuringen, bijvoorbeeld boven op de teen of aan de zijkant van de voet
• wondjes of natte plekjes tussen de tenen
• zwellingen van tenen
• de stand van de tenen, bijvoorbeeld als een teen onder een andere schuift
• kloofjes, met name in de hakken
• eeltplekken
• pijn, een doof gevoel of tintelingen. Als het gevoel van je voet anders is, kan dat duiden op neuropathie

Zie of voel je veranderingen of dingen die je niet vertrouwt? Wacht dan niet af maar ga naar de huisarts of podotherapeut. Zij kunnen je voeten verder onderzoeken, advies geven en de juiste behandeling starten. 

Jaarlijkse voetcontrole

Bij de jaarlijkse voetinspectie kijkt de podotherapeut, huisarts of diabetesverpleegkundige intensiever naar de voeten om te zien of er signalen zijn van vaatlijden of verminderde gevoeligheid. Hier letten zij op:

• De beharing op het onderbeen. Wanneer de doorbloeding goed is, krijgt het lichaam voldoende voeding om haren te laten groeien. Weinig of geen haargroei kan een teken van verminderde doorbloeding zijn.
• De teennagels. Zien de nagels er goed gezond uit en zijn ze niet brokkelig, dan is de doorbloeding waarschijnlijk goed.
• De huid. Een hele droge, schilferige huid kan het gevolg zijn van te weinig smeren, maar ook van te weinig voeding van binnenuit.
• De kleur. Heb je hele rode voeten, dan zullen ze je been omhoogtillen. Trekt de roodheid weg, dan is er waarschijnlijk sprake van een doorbloedingsprobleem. Blijft de roodheid, dan kan dat duiden op een infectie.
• De temperatuur. Voelt een van je voeten kouder dan de andere, dan is die vaak minder doorbloed.
• Pulsaties. Er wordt gecontroleerd of de hartslag voelbaar is op de wreef en aan de binnenzijde van de enkel.
• Gevoel. Met een dun draadje (monofilament) wordt op verschillende plekken op de huid gedrukt. Zo kan worden bepaald hoe het gevoel op die plek is.
• Bloedvaten. Een dopplerapparaat brengt met behulp van geluidsgolven de bloedstroom in de slagaders in kaart. Een verminderde doorbloeding vergroot de kans op een diabetische voet. 
• De leefstijl. Er wordt gevraagd of je rookt, of je gezond eet en voldoende beweegt. Overgewicht, een te hoge bloeddruk of een te hoog cholesterol vergroot de kans dat de bloedvaten aangetast raken.

Om zelf te doen

Zorg goed voor je voeten. Was ze elke dag met lauw water en dep ze goed droog, vooral tussen de tenen. Knip teennagels recht af, maar niet te kort. Gebruik een vette crème of zalf om de droge huid te verzorgen. Bij kloofjes in de hakken mag je best wat intensiever smeren. Eeltplekken kun je beter niet zelf aanpakken, omdat je daarmee kans loopt de kwetsbare huid eromheen te beschadigen. Laat eeltplekken liever verwijderen door de pedicure.