Welke soorten wonden zijn er?
De ene wond is de andere niet. Er zijn veel verschillende typen wonden, die ook verschillende oorzaken hebben. Ook de behandeling is niet altijd hetzelfde. Onze experts leggen uit hoe het zit.
Hulpmiddelen voor jouw wond
‘Wond’ is een breed begrip. Een wond kan op verschillende manieren ontstaan. De behandeling die je krijgt is afhankelijk van het type wond en van je persoonlijke situatie. Ook de genezing van een wond [anker naar wondgenezing] verloopt bij iedereen anders. Je behandelend arts of je wondverpleegkundige kan je voorlichting geven over de situatie die op jou van toepassing is en het behandelplan dat daar het best bij past. Hij of zij schrijft je precies voor welke hulpmiddelen je nodig hebt. Die hulpmiddelen kun je bij Bosman bestellen.
Soorten wonden
Wond door een trauma
Een wond door een trauma is een wond die ontstaat door een beschadiging van buitenaf. Dat kan bijvoorbeeld een snij- of schaafwond zijn, maar ook een brandwond of een wond die ontstaat door radioactieve straling of chemische stoffen. Deze trauma-wonden kennen we:
- Steek-, snij- schaaf- en schotwonden
- Wonden door inwerking van chemische stoffen, zoals zuren, chloor en traangas
- Wonden als gevolg van hitte, verbranding, kou of bevriezing
- Elektriciteitswonden, veroorzaakt door blikseminslag of door contact met voorwerpen die onder stroom staan
- Wonden door zonnebrand (UV-straling), röntgenstraling of radioactieve straling
Chirurgische wond
Een chirurgische wond ontstaat door een chirurgische ingreep in het ziekenhuis. Bijvoorbeeld na een blindedarmoperatie of een keizersnede.
Wond bij een slechte doorbloeding
Een minder goede doorbloeding kan wonden veroorzaken. Bepaalde weefsels in je lichaam krijgen dan te weinig zuurstof. Een voorbeeld van een wond die ontstaat door een circulatiestoornis is een open been (ulcus cruris). Dit type wond noemen we een complexe wond.
Diabetische voet ulcus
Door diabetes kunnen je vaten en zenuwen beschadigd raken en dat leidt tot een slechtere doorbloeding van je benen en voeten. Daardoor heb je minder gevoel in je voeten. Als er wondjes ontstaan, merk je dit niet altijd meteen op. Wordt er niks aan de wondjes gedaan, dan kunnen ze gaan infecteren. Zo ontstaat een diabetisch voetulcus (zweer).
Doorligwond (decubitus)
Als je bedlegerig of langdurig ziek bent en heel lang in dezelfde houding zit of ligt, kan een doorligwond ontstaan. Door druk- en wrijfkracht worden de bloedvaatjes dichtgedrukt en krijgt je huid te weinig zuurstof. Er ontstaat dan schade aan je huid en het onderliggende weefsel. Het resultaat hiervan is een doorligwond.
Oncologische wonden en oncologisch ulcus
Soms worden wonden veroorzaakt door een tumor of uitzaaiingen van tumoren. Zo’n wond wordt een oncologisch ulcus genoemd. De kanker baant zich dan als het ware een weg door je huid heen. Ook door de behandeling van kanker kunnen wonden ontstaan, bijvoorbeeld door chemotherapie, radiotherapie of operatie. Dit noemen we een oncologische wond.
Fistelwond
Een fistel is een ontsteking (zweer) die zich vanuit een zieke darm of een ander orgaan een weg baant door je lichaam. De fistel komt soms door de huid heen, bijvoorbeeld naast de anus. Als je een stoma hebt, kan deze fistel naar buiten komen naast je stoma. Er ontstaat dan een onnatuurlijke opening tussen de rand van je stoma en de stoma zelf. Uit een fistel kan vocht, pus, ontlasting of bloed komen. Om dit op te vangen, gebruik je een fistelzak.
Mogelijke complicaties van een wond
Natuurlijk hoop je dat je wond snel geneest. Helaas komt het wel eens voor dat er complicaties optreden. Je wond kan bijvoorbeeld gaan infecteren. Ook kan het gebeuren dat de randen van de wond gaan wijken. Wat betekent dat en wat kun je ertegen doen?
Infectie van een wond
Wanneer ziekmakende bacteriën, virussen of schimmels bij de wond komen ontstaat een infectie. Zo’n plaatselijke ontstekingsreactie kan de genezing van de wond vertragen. Het is daarom belangrijk dat een infectie goed wordt behandeld.
Twijfel je of je een infectie hebt? Zo kun je het herkennen:
- de wond is rood en/of warm
- er ontstaat een zwelling rondom de wond
- de wond doet pijn of is in korte tijd pijnlijker geworden
- je hebt koorts
- er is pusvorming, lekkage of toename van wondvocht
Heb je een van bovenstaande klachten? Neem dan direct contact op met je behandelaar. Die maakt dan een speciaal behandelplan. Vaak start de arts met een antibioticakuur en wordt de wond behandeld met een antibacterieel verbandmiddel. Ook zal de wondverpleegkundige je wond extra goed in de gaten houden.
Wijken van de wondranden (wonddehiscentie)
Na een operatie wordt de chirurgische wond altijd keurig dichtgemaakt in het ziekenhuis, bijvoorbeeld met hechtingen. Toch kan het gebeuren dat de wondranden na verloop van tijd gaan wijken of dat de wond openspringt. Dit noemen we wonddehiscentie. Vermoed je dat hiervan bij jou sprake is? Neem dan zo snel mogelijk contact op met je behandelaar.
Genezing van een wond
Hoe de genezing van je wond verloopt en hoelang dat proces duurt, hangt af van verschillende factoren: het type wond [link naar soorten worden], de grootte en plaats van de wond, je lichamelijke conditie en je voeding. Soms ontstaan er complicaties tijdens de genezing, zoals een infectie. In enkele gevallen kan het zijn dat een wond zelfs helemaal niet meer geneest. Je hebt dan blijvend met de verzorging van je wond te maken.
Acuut of complex?
De duur van de genezing bepaalt of je wond acuut of complex is. Een acute wond is een wond die naar verwachting binnen 21 dagen genezen is. Bij een complexe wond duurt de genezing langer. Dit heeft consequenties voor de vergoeding van de hulpmiddelen die je nodig hebt voor de verzorging van je wond. Bij een complexe wond worden deze hulpmiddelen wel vergoed en bij een acute wond niet. Dat is zo bepaald in de zorgverzekeringswet. Je behandelend arts stelt vast wanneer je wond genezen is.
Genezingsproces is persoonlijk
De genezing van een wond kan dus bij iedereen anders verlopen. Omdat een genezingsproces dus heel persoonlijk is, kunnen we alleen algemene informatie geven. De achtergrondinformatie die je op deze website vindt, helpt je om een beeld te krijgen van wat er allemaal kan spelen als het gaat om wonden en wondverzorging.
Op het moment dat je onder behandeling komt bij een arts of wondverpleegkundige, zal deze de voorlichting geven die specifiek bij jou en jouw wondbehandeling past. Daar kun je ook altijd terecht als je vragen hebt over je wond of de verzorging van je wond.